FIP – Bệnh viêm phúc mạc truyền nhiễm ở mèo

Bệnh FIP – Viêm phúc mạc truyền nhiễm là gì ?

Bệnh FIP – Viêm phúc mạc truyền nhiễm ở mèo được gây ra bởi một đột biến ở Feline Coronavirus (Feline Coronavirus không phải là cùng một loại coronavirus gây ra bệnh COVID-19 ở người và không thể truyền từ mèo bị nhiễm bệnh sang người). Hầu hết các chủng virus corona ở mèo được tìm thấy trong đường tiêu hóa và không gây bệnh nghiêm trọng. Chúng được gọi là coronavirus đường ruột ở mèo (FCoV). Mèo bị nhiễm FCoV thường không biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào trong lần nhiễm virus ban đầu, nhưng đôi khi có thể bị tiêu chảy trong thời gian ngắn và/hoặc có các dấu hiệu nhẹ ở đường hô hấp rồi tự hồi phục.

Mèo bị nhiễm FCoV thường tạo ra phản ứng miễn dịch, qua đó kháng thể chống lại virus được tạo ra trong vòng 7-10 ngày sau khi nhiễm bệnh. Trong khoảng 10% số mèo bị nhiễm FCoV, một hoặc nhiều đột biến của virus có thể làm thay đổi hành vi sinh học của nó, dẫn đến các tế bào bạch cầu bị nhiễm virus và lây lan khắp cơ thể mèo. Khi điều này xảy ra, virus được gọi là FIPV. Phản ứng viêm dữ dội đối với FIPV xảy ra xung quanh các mạch trong mô, nơi các tế bào bị nhiễm này thường ở bụng, thận hoặc não. Chính sự tương tác này giữa hệ thống miễn dịch của cơ thể và virus chịu trách nhiệm cho sự phát triển của FIP. Một khi mèo phát triển bệnh FIP lâm sàng, căn bệnh này sẽ tiến triển và hầu như luôn gây tử vong nếu không có liệu pháp điều trị.

Các triệu chứng của bệnh FIP – Viêm phúc mạc truyền nhiễm là gì ?

Những con mèo ban đầu tiếp xúc với FCoV thường không có triệu chứng rõ ràng. Một số con mèo có thể có các triệu chứng nhẹ ở đường hô hấp như hắt hơi, chảy nước mắt và nước mũi, trong khi những con khác có thể có các dấu hiệu nhẹ về đường tiêu hóa như tiêu chảy. Trong hầu hết các trường hợp, những dấu hiệu nhẹ này xảy ra trong một thời gian ngắn. Chỉ một tỷ lệ nhỏ mèo tiếp xúc với FCoV phát triển FIP và có thể kéo dài hàng tuần, hàng tháng hoặc thậm chí hàng năm sau khi tiếp xúc với FCoV.

Có hai dạng FIP chính: dạng tràn dịch (ướt) và dạng không tràn dịch (khô)

Bất kể ở dạng nào, mèo bị nhiễm FIPV thường phát triển các dấu hiệu bệnh không đoán trước như: chán ăn, sụt cân, trầm cảm và sốt. Cũng cần lưu ý rằng các trường hợp FIP tràn dịch có thể phát triển thành dạng không tràn dịch và ngược lại.

Các dấu hiệu của dạng không tràn dịch (khô) có thể bao gồm các dấu hiệu không đoán trước được liệt kê ở trên cũng như các dấu hiệu thần kinh bao gồm co giật và mất điều hòa (các cử động bất thường hoặc không phối hợp) phát triển chậm hơn so với các dạng tràn dịch.

Các dấu hiệu của dạng FIP tràn dịch (ướt) thường tiến triển tương đối nhanh và bao gồm sự phát triển của các dấu hiệu không đoán trước nêu trên kết hợp với sự tích tụ chất lỏng trong các khoang cơ thể (bụng và ngực (khoang ngực)). Những con mèo bị ảnh hưởng có thể có biểu hiện bụng phệ do tích tụ chất lỏng trong bụng và nếu sự tích tụ chất lỏng quá mức, mèo có thể khó thở bình thường.

Có thể chẩn đoán được bệnh FIP – Viêm phúc mạc truyền nhiễm không ?

Hiện tại không có xét nghiệm dứt khoát nào để chẩn đoán FIP. Mặc dù có thể đo được nồng độ kháng thể, hoặc hiệu giá, đối với virus corona, nhưng chúng không thể phân biệt rõ ràng giữa việc tiếp xúc với FCoV và FIPV. Kết quả dương tính chỉ có nghĩa là con mèo đã từng tiếp xúc với virus corona, nhưng không đồng nghĩa là phải tiếp xúc với FIPV. Tuy nhiên, những con mèo nhỏ bị sốt không đáp ứng với thuốc kháng sinh và có nồng độ virus corona cao thường được chẩn đoán là mắc FIP (trong hầu hết các trường hợp). Điều này đặc biệt đúng nếu chất lỏng đặc trưng (nhuốm màu vàng do nồng độ protein và bạch cầu cao) bắt đầu tích tụ trong các khoang cơ thể.

Về lý thuyết, các xét nghiệm hiện có khác có thể phát hiện sự hiện diện của virus. Một trong những xét nghiệm này, được gọi là xét nghiệm immunoperoxidase (men miễn dịch), có thể phát hiện các protein của virus trong các tế bào bạch cầu bị nhiễm virus trong mô, nhưng cần phải sinh thiết mô bị ảnh hưởng để đánh giá. Một phương pháp khác, được gọi là xét nghiệm Immunofluorescence (miễn dịch huỳnh quang), có thể phát hiện các protein của virus trong các tế bào bạch cầu bị nhiễm virus trong mô hoặc dịch cơ thể. Gần đây hơn, một công nghệ gọi là phản ứng chuỗi polymerase (PCR) đã được sử dụng để phát hiện vật liệu di truyền của virus trong mô hoặc dịch cơ thể.

Mặc dù các xét nghiệm này có thể hữu ích nhưng không có xét nghiệm nào chính xác 100% và mỗi xét nghiệm đều có những hạn chế riêng có thể dẫn đến kết quả âm tính giả hoặc dương tính giả.

Bệnh FIP – Viêm phúc mạc truyền nhiễm có điều trị được không ?

FIP được coi là một căn bệnh không thể chữa khỏi.

• Đối với những con mèo nhiễm trùng FCoV ở giải đoạn đầu thì hệ miễn dịch của chúng có thể tạo ra kháng thể để chống lại virus.
• Nếu mèo bị nhiễm virus nặng dẫn đến mắc bệnh FIP thì tỷ lệ chết là 98%.
• Còn những con mèo mắc bệnh và đã khỏi nhờ hệ miễn dịch tốt thì vẫn có nguy cơ tái phát bệnh trong vòng 1 tuần.
• Một số con mèo khác thì không bao giờ lành các tổn thương do cơ thể luôn chứa virus gây bệnh. Chúng chỉ có thể sử dụng thuốc kháng sinh để tránh bị nhiễm trùng.

Phương pháp điều trị chủ yếu khi phát hiện mèo mắc bệnh FIP là kéo dài thời gian sống cho mèo bằng cách sử dụng các loại thuốc kháng sinh, chống viêm,… Kết hợp những loại thuốc ức chế hệ thống miễn dịch để giúp mèo giảm triệu chứng, giảm viêm, giảm đau đớn.

Mèo bị bệnh FIP sẽ được bác sĩ thú y hút dịch để chất lỏng trong các xoang cơ thể được thoát ra ngoài. Đồng thời người nuôi cần chăm sóc và hỗ trợ cung cấp dưỡng chất phù hợp để giúp mèo giảm các phản ứng viêm.

Khi phát hiện mèo bị bệnh FIP, thì bạn nên cách ly chúng khỏi những con mèo khác. Nếu mèo mắc bệnh FIP qua đời thì bạn cần kiểm tra kỹ lưỡng những chú mèo đã sống chung còn lại dấu hiệu bệnh hay không.
Tốt nhất nên quan sát trong khoảng thời gian ít nhất sau 3 tháng. Nếu thấy những chú mèo khác vẫn có sức khỏe tốt thì sau đó 1 tháng có thể nuôi thêm mèo mới.

Cách phòng ngừa bệnh FIP – Viêm phúc mạc truyền nhiễm ở mèo

Cách duy nhất để ngăn chặn dứt điểm FIP ở mèo là ngăn ngừa nhiễm trùng FCoV, đây có thể là một thách thức do tính chất phổ biến của nó.

• Không nên để mèo bạn nuôi đi ra ngoài chơi với những con mèo hoang. Điều này giúp hạn chế nguồn tiếp xúc với virus gây bệnh FIP.
• Bạn nên thường xuyên vệ sinh, làm sạch môi trường sống, dụng cụ chăm sóc, khay đựng đồ ăn, nước uống,…. Đặc biệt là chỗ mèo đi vệ sinh luôn cần được dọn dẹp sạch sẽ phân. Đồng thời thường xuyên sát trùng, khử khuẩn hàng ngày để tiêu diệt mầm bệnh.
• Không nên cho mèo ăn trong bát riêng chứ không ăn chung với những con mèo khác.
• Nên để cho mèo luôn có tinh thần vui vẻ, hạn chế căng thẳng. Tránh không để mèo bị nhốt trong không gian hẹp quá lâu khiến chúng mâu thuẫn với nhau gây ra stress.
• Đưa mèo đi tiêm phòng vacxin bệnh FIP theo đúng khuyến cáo.